دوستی

مقدمه

بعلت عدم وجود اشاره گر در ویژوال بیسیک عملیات کار با فایلها در آن نسبتاً ساده می باشد . بطور کلی فایلها بر دو نوع هستند :

1 - فایلهای متنی Text File : این فایلها فقط شامل کاراکترهای اسکی وبرخی کاراکترهای خاص مانند انتهای خط و انتهای فایل هستند .

? - فایلهای باینریBinary File : شامل هر نوع کاراکتری می توانند باشند و کاربردهای گسترده ای دارندمانند بانک های اطلاعاتی ، فایلهای اجرائی ، فایلهای گرافیکی و غیره ویژوال بیسیک می تواند با هر دو نوع فایل کار کند .

چگونگی باز کردن فایلها

قبل از اینکه بتوان عملیات ورودی/خروجی را روی یک فایل انجام داد ابتدابایستی آنرا باز کرد . باز کردن فایلها در ویژوال بیسیک توسط دستور Open انجام میشود . فرمت کلی این دستور بصورت زیر است :

Open filename [For mode] [Access access][lock] As [#]filenumber [Len=reclen]

[ پارامترهای داخل کروشه اختیاری هستند . ]

filename نام فایلی است که می خواهیم آنرا باز کنیم .
 mode حالت باز کردن فایل است . این حالتها عبارتند از :

- Input : فایل بعنوان ورودی بازمی شود .
- Output :فایل بعنوان خروجی باز می شود .
- Binary :فایل ازنوع باینری باز می شود .
- Append :فایل طوری باز می شود که بتوان به انتهایآن چیزی اضافه کرد .
- Random access نوع دسترسی به فایل را مشخص می کند .انواع دسترسیها عبارتند از :
- Read : خواندن فایل
- Write : نوشتن در فایل
- ReadWrite : خواندن و نوشتن فایل
- lock نوع دسترسی سایر برنامه ها بهاین فایل را مشخص می کند . انواع دسترسیها عبارتند از :
- Shared : دسترسیاشتراکی
- Lock Read
- Lock Write
- Lock Read Write

filenumber عددی است که ویژوال بیسیک از آن برای دسترسی به فایل استفاده می کند .این عدد بایستی برای هر فایل منحصر بفرد و بین ? تا ??? باشد . برای بدست آوردن اولین شماره آزاد می توان از تابع FreeFile استفاده کرد .

reclen :طول بافر فایل است . این عدد بایستی از ????? کو چکتر باشد .
در صورتی که فایلی که توسط filename مشخص شده وجود نداشته و فایل برای Append ، Binary ، Output و یا Random باز شده باشد در اینصورت یک فایل جدید با این نام ساخته می شود .
در صورتی که فایل بصورت باینری باز شده باشد پارامتر Len نادیده گرفته می شود .

چگونگی بستن فایل

پس از پایان کار با فایل برای بستن آن از دستور Close استفاده می کنیم . فرمت این دستور بصورت زیر است :

Close #filenumber

دستورClose بدون هیچ پارامتری تمام فایلهای باز را می بندد .
کار با دایرکتوری
? - گرفتن Dir : توسط دستور Dir می توان نام فایلهای موجوددر یک دایرکتوری را بر اساس پارامترهایی که به آن می دهیم پیدا کنیم . برای مثال :

Myfile=Dir$("c:\text\*.txt)"

دستور فوق نام اولین فایل موجود دردایرکتوری C:\TEXT را که پسوند آنها txt  باشد در متغیر Myfile قرار می دهد . اگردستور فوق رابدون پارامتر مجدداً اجرا کنیم نام دومین فایل برگرداننده میشد و الی آخر
Dir دارای یک پارامتر اختیاری است که نوع فایلهای مورد نظر را نیز می توان با آن مشخص نمود . مثال :

Myfile=Dir$("c:\text\*.txt",vbNormal)

مقادیر ممکن این پارامتر عبارتند از : vbNormal، vbHidden ، vbSystem ، vbDirectory

? - تغییر دایرکتوری : برای تغییر دایرکتوری از دستور ChDir استفاده می شود مثال :

ChDir "c:\windows\system32"

? - تغییر درایو : برای تغییر درایو از دستور ChDrive استفاده می شود مثال :

ChDrive "E:"

?- ساخت دایرکتوری : برای ایجاد دایرکتوری جدید از دستور MKDir استفاده می شود مثال :

MKDir "c:\MyFolder"

? - حذف دایرکتوری : برای حذف دایرکتوری از دستور RmDir استفاده می شود مثال :

RmDir "C:\MyFoler"

خواندن از فایل :

 ? - دستور Input : توسط دستورهای Input  و Line Input می توان محتوای فایلهای متنی و باینری را خواند .
دستور Input به دو صورت بکار می رود :

Input #Filenumber,ReadData
ReadData=Input(Charnum,Filenumber)

دستور اول کل یک فایل را خوانده و درمتغیر  ReadData قرار می دهد . دستور دوم ، تعداد Charnum بایت از فایلی با شماره Filenumber  را خوانده و در متغیر ReadData قرار می دهد .
این دو دستور تمام کاراکترهای موجود در فایل را می خوانند . برای اینکه بتوان فایل را خط به خط خواند، از دستور Line Input استفاده کنید :

Line Input #Filenumber,ReadData

البته از دستور Line Input بیشتر برای خواندن فایلهای متنی استفاده می شود زیراممکنست در فایل باینری هیچ کاراکتر انتهای خط ( CRLF ) وجود نداشته باشد و یکباره کل فایل خوانده شود .
? - دستور Get : از این دستور برای خواندن فایلهای باینری با دسترسی تصادفی ( Random Access ) استفاده میشود :

Get #Filenumber,[Recordnum%],ReadData

این دستور رکورد شماره  Recordnum را ازفایلی با شماره Filenumber می خواند و در متغیر ReadDataقرار می دهد . علامت کروشه نشان می دهد که پارامتر Recordnum اختیاری است و در صورتیکه ذکر نشود داده ها ازرکورد بعدی فایل ( جائیکه اشاره گر فایل آنجا قرار دارد ) خوانده می شوند .

نوشتن در فایل :

? - دستور Print : توسط این دستور می توان اطلاعاتی را در فایل قرار داد :

Print #FileNumber,WriteData

دستور فوق محتویات متغیر WriteData را در فایلی با شماره FileNumber می نویسد . بوسیله دستورPrint می توان اطلاعات را بصورت خط به خط در فایل نوشت برای مثال :

Print #1,"Hello Visual Basic"+Vbcrlf

عبارت Vbcrlf نشان دهنده کاراکتر انتهای خط ( CRLF ) در ویژوال بیسیک می باشد .

? - دستور Put : این دستور برای نوشتن داده ها در فایلهای باینری با دسترسی تصادفی بکار می رود :

Put #FileNumber,[Recordnum],WriteData

این دستور محتویات متغیر  WriteData را دررکورد شماره Recordnum قرار می دهد .

تعیین محل رکورد در فایلهای بادسترسی تصادفی :

برای منتقل کردن اشاره گر فایل به یک رکورد در یک فایل باینری با دسترسی اتفاقی ، از دستور Seek استفاده می شود . این دستور محل یک بایترا در فایل می گیرد و اشاره گر فایل را در آنجا قرار می دهد بنابراین دستورات Put وGet می توانند با این رکورد کار کنند :

Seek #FileNumber,RecordNumber

تشخیص انتهای فایل :

برای اینکه متوجه شویم به انتهای یکفایل رسیده ایم از دستور EOF استفاده می کنیم . این دستور یکی از مقادیر True یا False  را بر می گرداند که نشان می دهد به انتهای فایلرسیده ایم یا نه . از این تابعدر حلقه های Do-While استفاده می شود :

Do While Not (EOF(FileNumer))
.
.
.
Loop

حلقه فوق تا زمانیکه فایل موردنظر به انتها نرسیده باشداجرا خواهد شد .

بدست آوردن طول یک فایل :

بوسیله دستور LOF می توان طول محتویات یک فایل را بدست آورد :

FileSize=LOF(FileNumber)

بدست آوردن محل اشاره گر فایل :
توسط دستور Loc می توان محلجاری اشاره گر فایل را بدست آورد . اجرا شدن این دستور محل اشاره گر را تغییر نمیدهد :

FilePosition=Loc(FileNumber)

سایر عملیات کار با فایل :

? - حذف فایل :

برای حذف یک یا چند فایل از دستور Kill استفاده می شود :

Kill "C:\Temp\MyFile.txt"
Kill "C:\Temp\*.txt"

? - انتقال فایل:

برای انتقال یک فایل از یک دایرکتوری به دایرکتوری دیگر از دستور Name استفاده میشود . مبدا و مقصد بایستی روی یک درایو باشند . اگر دایرکتوری مبدا و مقصد یکی باشدفایل تغییر نام داده می شود :

Name "C:\Temp\File1.txt" To "C:\Temp2\File2.txt"x

?- کپی کردن فایل :

برای کپی کردن یک فایل از یکدایرکتوری به دایرکتوری دیگر از دستور FileCopy استفاده می شود :

FileCopy "\File1.txt\ To "C:\Temp\File2.txt"

? - بدست آوردن تاریخ و زمان آخرین تغییر فایل و یا زمان ایجاد فایل :

 برای این کار از دستور FileDateTimeاستفاده میشود . ابتدا بایستی یک متغیر از نوع Variant تعریف کرده و سپس توسط این دستور تاریخو زمان موردنظر را استخراج کنیم :

Dim FileInfo As Variant
FileInfo=FileDateTime("C:\Temp\MyFile.txt")

? - استخراج طول فایل :

 برای بدست آوردن طول یک فایل بر حسب بایت از دستور  FileLen استفاده می شود :

FileSize=FileLen("C:\MyFile.txt")

? - تغییر صفت یک فایل :

برای تغییر صفت یک فایل از دستور  SetAttr استفاده می شود . پارامترهای این دستور عبارتنداز :

0 : فایل معمولی
2 : فایل مخفی
4 : فایل سیستمی
SetAttr FileNumber,FileAttrib

مقابله با خطاهای کار با فایل :

درزمان کار با فایلهای احتمال زیادی وجود دارد که خطا بوجود آید . بنابراین بایستی درزمان کار با فایلها در صورت ممکن از روتینهای مقابله با خطا استفاده کنیم . شایعترین خطاهای کار با فایل عبارتند از :

?? : شماره یا نام فایل صحیح نیست
?? : فایل پیدا نشد
?? : حالت فایل صحیح نیست
?? : فایل قبلاً بازشده
?? : فایل از قبل وجود دارد
?? : طول رکورد صحیح نیست
?? : دیسک پراست
?? : عبور از انتهای فایل
?? : شماره رکورد صحیح نیست
?? : دسترسی ممنوع است
?? : دیسک آماده نیست
?? : مسیر پیدا نشد

در هنگام مقابله با خطا بهتراست از یک ساختار Select-Case استفاده کنید :

Select Case Err
Case 71
MsgBox "Drive is Not Ready"
.
.
.
End Select